Công năng sử dụng là điều kiện then chốt quyết định sự tiện nghi, hiệu quả và tính thực tiễn khi xây nhà, thiết kế văn phòng hay bất kỳ công trình nào. Chúng ta không chỉ quan tâm đến hình thức bên ngoài mà còn quan tâm đến yếu tố công năng. Trong chuyên mục bài viết ngày hôm nay trên MRA Group, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về công năng và tầm quan trọng của nó trong quá trình sử dụng.
Nội dung chính
- 1 Công năng sử dụng là gì?
- 2 Ý nghĩa của công năng ứng dụng trong xây dựng và thiết kế
- 3 Các yếu tố ảnh hưởng đến mục đích sử dụng của công trình
- 4 Thiết kế công năng trong các công trình thực tế tiện lợi
- 5 Ví dụ thực tế thiết kế công năng cho căn hộ 80m2
- 6 Quy trình lập kế hoạch công năng từ bản vẽ đến nhu cầu thực tế
Công năng sử dụng là gì?
Trong kiến trúc và nội thất công năng sử dụng là cách một không gian được thiết kế để phục vụ hiệu quả cho các hoạt động của con người. Đó là sự sắp xếp các phòng chức năng, bố trí nội thất và tận dụng tối đa các yếu tố tự nhiên như ánh sáng, gió. Để tạo ra một môi trường sống thoải mái phù hợp với các thói quen của mọi người.
Chứcnăng sử dụng là khả năng mà một công trình, một không gian hoặc một sản phẩm có thể đáp ứng được mục đích sử dụng thực tế của con người. Giá trị thực sự của công năng là cách sử dụng trong thực tế của công trình hoặc sản phẩm chứ không dừng lại ở yếu tố thẩm mỹ.
Chẳng hạn như:
Nhà ở → mục đích sử dụng là chỗ ở, sinh hoạt, nghỉ ngơi, làm việc.
Văn phòng → công năng sử dụng là nơi làm việc hiệu quả, bố trí phòng ban hợp lý.
Cây cầu → công năng là cho phép phương tiện, người đi bộ qua lại an toàn.
Ý nghĩa của công năng ứng dụng trong xây dựng và thiết kế
Một ngôi nhà đẹp do thiết kế khiến bạn tự hào như một ngôi nhà có công năng tốt mới là một tổ ấm thật sự của mỗi người.
Tối ưu hóa không gian sống
Công năng ứng dụng công trình theo từng mét vuông đất một cách hiệu quả. Một thiết kế căn hộ nhỏ nhưng được bố trí thông minh đem lại cảm giác rộng rãi tiện nghi hơn một ngôi nhà lớn nhưng lộn xộn và bất hợp lý.
Đáp ứng nhu cầu thực tế
Công năng hợp lý giúp người ở, làm việc cảm thấy tiện lợi và thoải mái.
- Nhà ở cần có phòng khách, bếp, phòng ngủ, phòng tắm đầy đủ.
- Trường học cần có lớp học, thư viện, sân chơi.
- Bệnh viện cần có phòng khám, phòng mổ, phòng hồi sức.
Tối ưu diện tích và chi phí
Việc bố trí công năng sử dụng khoa học giúp tiết kiệm diện tích và hạn chế lãng phí chi phí xây dựng.
Nếu công năng không được bố trí hợp lý sẽ dẫn đến chỗ thừa chỗ thiếu điều này gây lãng phí tiền bạc và giảm hiệu quả sử dụng.
Tạo sự tiện nghi và thoải mái
Đối với bất kỳ công trình nhà ở hay công cộng thì việc bố trí công năng khoa học giúp cho việc di chuyển dễ dàng. Tốt nhất nên hạn chế tình trạng phòng khách tông thẳng vào nhà vệ sinh hoặc bếp thiếu ánh sáng và cầu thang chiếm nhiều diện tích.
Đảm bảo an toàn
Việc thiết kế mục đích sử dụng không chỉ đem đến sự tiện lợi và thoải mái mà còn đảm bảo được an toàn trong những tình huống cấp bách. Chẳng hạn như nhà cao tầng cần thiết kế lối thoát hiểm, trung tâm thương mại cần hệ thống phòng cháy chữa cháy…
Tăng giá trị bền vững
Một công trình được thiết kế công năng sử dụng tốt sẽ không bao giờ lỗi thời. Bởi vì nó đáp ứng được nhu cầu của thị trường luôn luôn cần những công trình có giá trị và tính thanh khoản cao khi cần chuyển nhượng.
Một ngôi nhà có công năng tốt hỗ trợ cho sinh hoạt của các thành viên dễ dàng hơn. Còn một văn phòng làm việc có công năng tốt sẽ tối ưu hóa được hiệu suất làm việc của nhân viên.
Xem thêm: 9 Kinh nghiệm xây nhà vệ sinh dưới cầu thang: Tiện lợi mà vẫn hợp phong thủy
Các yếu tố ảnh hưởng đến mục đích sử dụng của công trình
Để đánh giá công năng sử dụng bạn cần xem xét những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến công trình như là:
- Mục đích công trình khác nhau sẽ có công năng khác nhau như nhà ở sẽ có công năng khác với văn phòng, trường học hay bệnh viện.
- Nhu cầu sử dụng phụ thuộc vào yêu cầu của chủ đầu tư. Nếu thiết kế công năng ứng dụng cho một gia đình trẻ cần không gian mở còn gia đình nhiều thế hệ thì cần thiết kế nhiều phòng ngủ.
- Tùy vào diện tích sử dụng: Nếu diện tích đất hẹp phải ưu tiên và tận dụng từng mét vuông.
- Ngân sách hạn chế thì công năng càng phải được tính toán kỹ càng để không gây lãng phí.
- Phong cách thiết kế cũng ảnh hưởng đến công năng sử dụng nếu nhà có phong cách thiết kế hiện đại cần không gian mở còn nhà truyền thống thì cần chia phòng rõ ràng.
- Tiêu chuẩn xây dựng: nhà ở, văn phòng, bệnh viện đều có quy chuẩn riêng về diện tích tối thiểu, hành lang, lối thoát hiểm.
Thiết kế công năng trong các công trình thực tế tiện lợi
Công năng sử dụng trong các công trình nhà ở công trình công cộng hay văn phòng làm việc được thiết kế tùy theo mục đích và nhu cầu khác nhau.
Thiết kế công năng cho nhà ở dân dụng
Tuân theo nguyên tắc chung diện tích nhỏ thì công năng phải tối ưu còn diện tích lớn thì công năng hướng đến sự tiện nghi.
Nhà phố bố trí phòng khách tầng trệt, bếp ở phía sau và phòng ngủ ở tầng trên.
Chung cư bố trí phòng khách, phòng bếp, phòng ngủ, nhà vệ sinh, ban công xoay quanh trong diện tích sử dụng đó.
Biệt thự được thiết kế công năng mở rộng với gara, sân vườn, hồ bơi và phòng làm việc.
Thiết kế công năng công trình công cộng
Đối với các công trình công cộng phải tính đến số lượng người sử dụng để đảm bảo lưu thông an toàn và nhanh chóng.
Công năng trường học bao gồm phòng học, thư viện, phòng thí nghiệm, sân thể thao.
Công năng bệnh viện chia khu rõ ràng tiếp đón, khám bệnh, điều trị, cấp cứu, xét nghiệm.
Công năng trung tâm thương mại bao gồm tầng hầm để xe, khu mua sắm, khu ẩm thực, khu vui chơi.
Thiết kế công năng văn phòng làm việc
Văn phòng ngày nay không chỉ đáp ứng công năng làm việc mà còn tạo ra môi trường thoải mái để tăng năng suất.
Công năng khu làm việc chung, phòng họp, phòng giám đốc, khu giải trí, hệ thống điện, internet, ánh sáng…
Ví dụ thực tế thiết kế công năng cho căn hộ 80m2
Một căn hộ diện tích 80 mét vuông dành cho 5 người có thể bố trí công năng như sau:
- Phòng khách kết hợp với bàn ăn nối liền ban công để tận dụng ánh sáng tự nhiên.
- Phòng bếp tách biệt nhưng gần cửa sổ để khử mùi nhanh.
- Hai phòng ngủ dành cho bố mẹ và 2 đứa con.
- 1 phòng ngủ phụ cho bố, mẹ lớn tuổi ở tầng trệt.
- Hai WC trong phòng ngủ chính và WC chung.
- Khu vực để đồ đạc sử dụng tủ âm tường tiết kiệm diện tích.
Xem thêm: Cấu kiện là gì? 4 vai trò và các ứng dụng trong xây dựng
Quy trình lập kế hoạch công năng từ bản vẽ đến nhu cầu thực tế
Chúng ta thực hiện một quy trình lập kế hoạch bài bản để đảm bảo thiết kế công năng được ưu tiên hàng đầu.
Phân tích nhu cầu và hành vi
Bằng cách lắng nghe và thấu hiểu người sử dụng chúng ta đặt ra những câu hỏi cụ thể như:
Ai sẽ sử dụng không gian này?
Những hoạt động chính diễn ra ở đâu ?
Những thói quen sinh hoạt hàng ngày ra sao ?
→ Các kiến trúc sư có đủ thông tin để thiết kế một không gian phù hợp với lối sống của gia đình.
Lập hồ sơ chức năng
Từ các thông tin thu thập được các kiến trúc sư sẽ vẽ một sơ đồ đơn giản thể hiện mối quan hệ và lượng di chuyển giữa các không gian sơ đồ này sẽ xác định được phần nào nên ở gần nhau như phòng bếp nên ở gần phòng ăn, phòng nào nên tách biệt như phòng ngủ nên tránh xa khu vực sinh hoạt chung…
Đưa ra lựa chọn giải pháp thiết kế
Dựa trên sơ đồ chức năng các kiến trúc sư lên bản vẽ chi tiết và đưa ra cách giải pháp về bố cục, ánh sáng, thông gió, cách bố trí nội thất để tối ưu hóa công năng.
Đánh giá và tối ưu bản vẽ với người dùng để đảm bảo mọi yêu cầu về công năng được đáp ứng đầy đủ. Đây là cơ hội để các bạn có thể thay đổi những sai sót hạn, chế tốn kém khi thi công.
Như vậy, công năng sử dụng là linh hồn của mọi công trình xây dựng ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống và hoạt động của con người. Nó đảm bảo công trình bền, đẹp, tiện nghi và an toàn đồng thời nâng cao giá trị sử dụng lâu dài.
